HACZEDİLEMEYEN MALLAR VE HAKLAR
Bilindiği üzere borçlunun borcuna yetecek kadar malı haczedilebilir; borcunu aşan miktarda haciz yapılamaz. Ayrıca borçlunun ekonomik değeri olmayan malları haczedilemez. Bununla birlikte parasal bir değeri olmasına rağmen borçlunun bazı mal, alacak ve hakları vardır ki, bunlar da haczedilemez. Kanun koyucu, borçlunun ve ailesinin yaşaması ve ekonomik varlığını devam ettirebilmesi için bazı malların ve hakların haczedilememesini hükme bağlamıştır. Aşağıda borçlunun haczedilmesi caiz olmayan mal ve hakları incelenecektir.
TAMAMI HACZEDİLEMEYEN MALLAR VE HAKLAR
- MADDİ HUKUKUN DEVRİNİ YASAKLADIĞI MALLAR VE HAKLAR
Kanundan dolayı devredilemeyen haklar haczedilemezler. Örneğin, kişiye bağlı haklar, intifa hakkı, oturma hakkı, manevi tazminat talepleri haczedilemez. Manevi tazminat istemi, karşı tarafça kabul edilmiş olmadıkça devredilemez; miras bırakan tarafından ileri sürülmüş olmadıkça mirasçılara geçmez. (TMK m. 25/4)
- İCRA VE İFLAS KANUNUNA GÖRE TAMAMI HACZEDİLEMEYEN MALLAR VE HAKLAR
- Devlet malları
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu m.82/1-1’e göre; “Devlet malları ile mahsus kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar” haczedilemez. Devlet aleyhine icra takibi yapılabilir, ancak devlet malları haczedilemez. Bu bağlamda;
Köyün orta malı kanun karşısında devlet malı gibi korunur. Bu bakımdan köyün orta malları haczedilemez.(442 s. Köy Kanunu m.8) Örneğin, köye ait mera, otlaklar ve yaylaklar, köy hizmeti için köylüden toplanan paralar haczedilemez. Ancak köyün orta malı sayılmayan malları haczedilebilir.
Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları ile belediye tarafından tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri haczedilemez.(5393 s. Belediye Kanunu m.15) Buna karşılık, belediyelerin içme suyu gelirleri haczedilebilir.[1]
İl özel idaresinin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde edilen gelirleri, vergi, resim ve harçları, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları haczedilemez.(5302 s. İl Özel İdaresi Kanunu m.7)
Sosyal Güvenlik Kurumunun taşınır ve taşınmazları, bankalardaki mevduatları dahil her türlü hak ve alacakları haczedilemez, hakkında 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanununun haciz ve iflas hükümleri uygulanmaz.(5502 s. SGK Kanunu m.35)
Devlet mallarının haczedilemeyeceği kuralı kamu düzenine ilişkindir, dolayısıyla bu malların haczedilmesi halinde süresiz şikayet yoluna başvurulabilir. Kurala göre, devletin ve kamu tüzel kişilerinin malları haczedilemez. Dolayısıyla özel hukuk tüzel kişilerinin malları haczedilebilecektir. Bu bakımdan derneklerin malları (örn. Kızılay’ın malları), vakıfların malları haczedilebilir.
- Ekonomik Faaliyeti, Sermayesinden Ziyade Bedenî Çalışmasına Dayanan Borçlunun Mesleğini Sürdürebilmesi İçin Gerekli Olan Her Türlü Eşya .(İİK m.82/1-3)
Borçlu, sermayesinden ziyade bedeni çalışmasına dayanan bir meslek sürdürüyorsa, bu mesleği sürdürebilmesi için gerekli olan önlük, tulum, şapka gibi eşyaları haczedilemez
- Para, Kıymetli Evrak, Altın, Gümüş, Değerli Taş, Antika Veya Süs Eşyası Gibi Kıymetli Şeyler Hariç Olmak Üzere, Borçlu Ve Aynı Çatı Altında Yaşayan Aile Bireyleri İçin Lüzumlu Eşya; Aynı Amaçla Kullanılan Eşyanın Birden Fazla Olması Durumunda Bunlardan Biri (İİK m.82/1-3)
Yargıtay’a göre haczin amacı, borcun tahsilinin sağlanması olup borçluyu taciz etmek ya da baskı kurarak ödemeye zorlama maksadıyla haciz yapılmamalıdır. Aksine davranış temel hak ve özgürlüklerin korunması ilkesine de ters düşer. Mütevazi bir hayat standardının sürdürülebilmesi ve içinde bulunulan sosyal statünün asgari koşullarının muhafazasını temine yarayan, borçlunun yaşamını sürdürebilmesi için gerekli olan her türlü eşya lüzumlu eşya olarak kabul edilmelidir. Lüzumlu eşyanın değeri ise pek fahiş olmadığı sürece haczedilmezlik şikayetinin dinlenmesine engel oluşturmayacaktır.[2]
Örneğin, bir evin mutfağında bulunması gereken tencere, tabak, ocak, fırın gibi eşyalar veya evde bulunan yatak, yorgan, masa, sandalye, koltuk, halı, perde, buzdolabı, televizyon, bilgisayar gibi eşyalar bir adet olduğu sürece ve değeri fahiş olmadığı sürece haczedilemez. Haczedilemeyecek eşyalar birden fazlaysa, bunlardan birisi borçluya bırakılıp diğeri haczedilebilir.
- Borçlu Çiftçi İse Kendisinin Ve Ailesinin Geçimi İçin Zaruri Olan Arazi Ve Çift Hayvanları Ve Nakil Vasıtaları Ve Diğer Eklenti Ve Ziraat Aletleri; Değilse, Sanat Ve Mesleği İçin Lüzumlu Olan Alet, Edevat Ve Kitapları Ve Arabacı, Kayıkçı, Hamal Gibi Küçük Nakliye Erbabının Geçimlerini Temin Eden Nakil Vasıtaları (İİK m.82/1-4)
Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazi ve çift hayvanları ve nakil vasıtaları ve diğer eklenti ve ziraat aletleri haczedilemez. Örneğin, çiftçi borçlunun; at, öküz, eşek gibi çiftçilikte kullandığı hayvanları, tarımda kullandığı at, öküz arabası, römork gibi araçları, sapan, yaba, tırmık, çapa gibi tarım araçları haczedilemez. Buna karşılık traktör haczedilebilir.[3]
Borçlu bir sanat ve meslek sahibi ise sanat ve mesleği için lüzumlu olan alet, edevat ve kitapları haczedilemez. Bunun için borçlunun haciz sırasında bir meslek veya sanatla uğraşıyor olması ve kendisiyle ailesinin geçimini anılan meslek ve sanatla sağlaması gerekir. Madde gereğince haczedilemeyecek malların kapsamını tayin edebilmek için sanat sözcüğü ile eş anlamda kullanılmış olan meslek kavramını teşebbüsten ayıracak kıstasların açıklanması gerekir. Çünkü borçlu bir meslek sahibi sayıldığı takdirde, bu mesleğiyle ilgili alet, edevat ve kitapları haczedilemeyecek, aksine bir teşebbüs sahibi sayıldığı zaman, bu teşebbüsün malları sermaye ağırlıklı olup haczedilebilecektir. Bu durumda bir malın haczedilebilirliği yönünden "meslek" ve "teşebbüs" kavramaları birbirinden ayırt edilmesi gerekir. Borçlunun icra ettiği işte kişisel emek ve faaliyeti ön planda ise bu bir meslektir. Borçlunun uğraşında yardımcı iş gücü ve sermaye unsurları ağırlıkta ise teşebbüs söz konusudur. Dolayısıyla ekonomik faaliyet sermayeden ziyade bedeni çalışmaya yani emeğe dayanıyorsa, bir meslek söz konusu olur ve meslek sahibi borçlunun mesleği için ihtiyaç duyduğu eşyalar haczedilemez. Ancak aksi halde borçlu bir teşebbüs sahibi sayıldığı zaman, bu teşebbüsün malları sermaye ağırlıklı olup haczedilebilecektir.[4]
Örnek vermek gerekirse; avukatın bürosundaki bilgisayarı ve kitapları, terzinin dikiş makinesi, kuaförün makası, kuaförün döner koltuğu ve pedikür salonundaki koltuk[5] mesleki faaliyetin sürdürülebilmesi için zaruri eşya sayılır. Ancak lokantadaki jeneratör, masa ve sandalyeler[6], taksi veya dolmuş şoförünün otomobili, kahvecinin kahve öğütme makinesi, fırıncının ekmek dilimleme makinesi ve hamur karma makinesi[7] sermaye ağırlıklı olmaları nedeniyle zaruri eşyalardan sayılmamakla haczedilebilirler.
Arabacı, kayıkçı, hamal gibi küçük nakliye erbabının geçimlerini temin eden ulaşım araçları haczedilemez.
- Borçlu Ve Ailesinin İdareleri İçin Lüzumlu İse Borçlunun Tercih Edeceği Bir Süt Veren Mandası Veya İneği Veyahut Üç Keçi Veya Koyunu Ve Bunların Üç Aylık Yem Ve Yataklıkları (İİK m.82/1-5)
Bu madde hükmünün işleyebilmesi için borçlunun çiftçi olması gerekmez. Borçlu ve ailesinin idareleri için gerekliyse, borçlunun seçeceği bir süt veren mandası veya seçeceği bir ineği veya seçeceği üç koyunu veya seçeceği üç keçisi haczedilemez. Bunların üç aylık yem ve yataklıkları da haczedilemez. Borçlunun, hayvan türünü seçme hakkı vardır. Borçlu mandanın kendisine bırakılmasını istiyorsa, birden fazla mandası varsa, hangi mandanın kendisine bırakılacağına ve hangisinin haczedileceğine icra memuru karar verir. Kümes hayvanları bu madde bendine göre haczedilebilir.[8]
- Borçlunun Ve Ailesinin İki Aylık Yiyecek Ve Yakacakları Ve Borçlu Çiftçi İse Gelecek Mahsul İçin Lazım Olan Tohumluğu (İİK m.82/1-6)
Belirtilen süre, haciz konulduğu andan itibaren iki aydır. Yani borçlunun ve ailesinin haczi takip eden iki ay içerisindeki yiyecek ve yakacakları kendilerine bırakılır. Borçlu çiftçi ise gelecek ekim dönemi için lazım olan tohumluğu haczedilemez.
- Borçlu Bağ, Bahçe Veya Meyve Veya Sebze Yetiştiricisi İse Kendisinin Ve Ailesinin Geçimi İçin Zaruri Olan Bağ Bahçe Ve Bu Sanat İçin Lüzumlu Bulunan Alet Ve Edevat; Geçimi Hayvan Yetiştirmeye Münhasır Olan Borçlunun Kendisi Ve Ailesinin Maişetleri İçin Zaruri Olan Miktarı Ve Bu Hayvanların Üç Aylık Yem Ve Yataklıkları (İİK m.82/1-7)
Borçlu bağ, bahçe veya meyve veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan bağ bahçe ve bu sanat için lüzumlu bulunan alet ve edevat haczedilemez. Burada borçlu; bağ, bahçe veya meyve, sebze yetiştiricisidir. Kendisinin ve ailesinin geçimi için bağ, bahçe, meyve, sebze yetiştirmektedir. Dolayısıyla bağ veya bahçenin işleniyor olması gerekir.
Geçimi yalnızca hayvan yetiştirmeye bağlı olarak sağlayan borçlunun kendisi ve ailesinin geçimi için zaruri olan miktarı ve bu hayvanların üç aylık yem ve yataklıkları haczedilemez. Yukarıda bahsedilmiş olan, maddenin 5’inci bendindeki hayvanların haczedilememesinin sebebi, borçlunun ailesinin süt ihtiyacının karşılanabilmesidir. Ancak 7’inci bende göre hayvanların haczedilememesinin sebebi, borçlunun hayvan yetiştirme mesleğinin gereği olarak bu hayvanlara ihtiyaç duymasıdır.[9]
- Borçlar Kanununun 610’uncu Maddesi Gereğince Haczolunmamak Üzere Tesis Edilmiş Olan Kaydı Hayatla İratlar (İİK m.82/1-8)
818 sayılı Eski Borçlar Kanunu m.510 ve 6098 sayılı Borçlar kanunu m.610’a göre; ömür boyu gelir ve ölünceye kadar bakma sözleşmelerinde aksi kararlaştırılmamışsa gelir alacaklısı, haklarını başkasına devredebilir. Aksi kararlaştırılırsa bu hak devredilemez.
Kural olarak yalnızca kanunun devrini yasakladığı alacaklar haczedilemez. Yani tarafların kendi aralarında bir alacağın devrini yasaklamaları, bu alacağım haczedilmesine engel değildir. Ancak bunun istisnası Borçlar Kanunu m.610’a göre devredilemeyeceği taraflarca kararlaştırılmış ömür boyu gelir ve ölünceye kadar bakma alacaklarıdır. İstisna olması dolayısıyla ömür boyu gelir ve ölünceye kadar bakma sözleşmelerinden doğan alacakların devri taraflarca yasaklanırsa, haczedilemezler.
- Memleketin Ordu Ve Zabıta Hizmetlerinde Malul Olanlara Bağlanan Emeklilik Maaşları İle Bu Hizmetlerden Birinin İfası Sebebiyle Ailelerine Bağlanan Maaşlar Ve Ordunun Hava Ve Denizaltı Mensuplarına Verilen Uçuş Ve Dalış Tazminat Ve İkramiyeleri; Askeri Malullerle, Şehit Yetimlerine Verilen Terfi Zammı Ve 1485 Numaralı Kanun Hükmüne Göre Verilen İnhisar Beyiye Hisseleri (İİK m.82/1-9)
Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinde malul olanlara bağlanan emeklilik maaşları ile bu hizmetlerden birinin ifası sebebiyle ailelerine bağlanan maaşlar ve ordunun hava ve denizaltı mensuplarına verilen uçuş ve dalış tazminat ve ikramiyeleri; askeri malullerle, şehit yetimlerine verilen terfi zammı ve 1485 numaralı kanun hükmüne göre verilen inhisar beyiye hisseleri haczedilemez.
- Bir Yardımlaşma Sandığı Veya Derneği Tarafından Hastalık, Zaruret Ve Ölüm Gibi Hallerde Bağlanan Maaşlar (İİK m.82/1-10)
Örneğin, baro yardımlaşma sandığının yardımları haczedilemez. Ya da diğer bir örnek; yukarıda bahsedildiği üzere Kızılay’ın malları haczedilebilir ancak Kızılay’ın yaptığı yardımlar haczedilemez. 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz Ve Kimsesiz Türk Vatandaşları İle Engelli Ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkındaki Yönetmeliğe göre bağlanan aylıklar kişinin rızası olsa bile haczedilemez.(2022 s. Kanun m.18)
- Vücut Veya Sıhhat Üzerine İka Edilen Zararlar İçin Tazminat Olarak Zarar Görenin Kendisine Veya Ailesine Toptan Veya İrat Şeklinde Verilen Veya Verilmesi Lazım Gelen Paralar (İİK m.82/1-11)
Bir kişinin vücut veya sağlığı üzerine zarar verilmesi durumunda, o kişiye veya ailesine maddi tazminat olarak verilen veya verilmesi gereken para haczedilemez. Burada bahsedilen tazminat maddi tazminattır. Nitekim yukarıda bahsedildiği üzere manevi tazminatların haczedilememesi bu hükme dayanmamakta, maddi hukuk tarafından devredilmesinin yasaklanmasına dayanmaktadır. Bu hükme göre maddi tazminat irat şeklinde bağlanmış olabileceği gibi, toptan verilmiş de olabilir. Tazminat olarak ödenen para borçlunun veya ailesinin elinde bulunduğu müddetçe haczi kabil değildir. Tazminat talepleri başkasına devredildiği takdirde, artık haczi kabildir. Haczedilemeyecek olan bu tazminat parası ile başka şeyler alındığı takdirde, bu şeyler de haczedilemez.[10]
- Borçlunun Haline Münasip Evi (İİK m.82/1-12)
Borçlunun haline uygun evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Burada aile terimi, geniş anlamda olup borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar. İcra mahkemesince, borçlunun söz edilenlerle birlikte barınması için zorunlu olan haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı alacaklıya ödenmelidir. Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan ve ikamet için zorunlu öğeleri içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun yaş, meslek ve sıfatı, kendisini yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez.[11]
Meskeniyet şikayetinde bulunabilmesi için borçlunun meskende bizzat oturması şart olmadığı gibi kiraya verilmesi hali de anılan şikayetin reddini gerektirmez. Evini kiraya veren borçlunun başka evi yoksa borçlunun kiradaki evi de haczedilemez.[12]
Borçlu, taşınmazını ipotek ettirmişse, haczedilmezlik şikayetinden peşinen vazgeçmiş sayılır. Üzerinde ticari kredi nedeniyle ipotek bulunan taşınmaz hakkında meskeniyet iddiasında bulunulamayacağı kabul edilmektedir.[13] Ancak, zorunlu olarak kurulan ipotek (mesken kredisi, esnaf kredisi, zirai kredisi gibi zorunlu verilmiş ipotekler), meskeniyet şikayetine engel teşkil etmez.[14]
- Öğrenci Bursları (İİK m.82/1-13)
5102 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs Kredi Verilmesine İlişkin Kanunu m.4’e göre, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilen burs-kredi ve nakdî yardımlar haczedilemez.
- Borcun, Malın Satış Bedelinden Doğmamış Olması Hali (İİK m.82/2)
Madde 82/2’ye göre; 2, 3, 4, 5, 7 ve 12 numaralı bentlerdeki istisna, borcun bu eşya bedelinden doğmaması haline münhasırdır. Yani borç, 82. maddenin 2, 3, 4, 5, 7 ve 12 no’lu bentlerinde sayılan malların bedelinden kaynaklanmadığı takdirde bu mallar haczedilemez. Borçlunun borcu, bu bentlerde yazan malların bedelinden doğmuşsa, haczedilebilir.
Haczedilemeyen Malların Haczedilebilme Halleri
Madde 82/3’e göre; birinci fıkranın 2, 4, 7 ve 12 numaralı bentlerinde sayılan malların kıymetinin fazla olması durumunda, bedelinden haline uygun bir kısmı, ihtiyacını karşılayabilmesi amacıyla borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılır. Yani bu bentlerde haczedilemeyeceği öngörülmüş malların bedeli yüksek ise bu mallar satılır ve borçluya bunların daha mütevazı haliyle ihtiyacını karşılayabilmesi amacıyla para bırakılabilir.
- ÖZEL KANUNLARA GÖRE HACZEDİLEMEYEN MALLAR VE HAKLAR
Madde 82’nin dışında özel kanunlarda haczedilmeyeceği hükme bağlanmış haller de mevcuttur. Örneğin;
- Elektronik haberleşme hizmetleri ile ilgili olarak abone veya kullanıcılara tahsis edilen frekans, numara ve hat kullanımı ile internet alan adları gibi intifa ve kullanım hakları ile işletmecilerin yetkilendirmeleri hiçbir şekilde haczedilemez.(5809 s. Elektronik Haberleşme Kanunu m.34)
- Gelir, aylık ve ödenekler; 88’inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez.(5510 s. Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu m.93) Ancak borçlunun emekli olmadan önce ücreti üzerine konulan haciz, borçlu emekli olduktan sonra da devam eder.
- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun malları devlet malı hükmündedir, haczedilemez.(5411 s. Bankacılık Kanunu m.82)
- Kooperatif ve birliklerdeki ortaklık payları rehin ve haciz edilemez.(4572 s. Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanun m.1)
- Merkezi pazarlama ve bilet satışından elde edilecek gelirler kulüplere ait olup federasyon ya da yetki verdiği üçüncü kişiler nezdinde oluşacak bu gelirler kamu kurum ve kuruluşlara ilişkin alacaklar ile kulüplerle bankalar arasında yapılan yeniden yapılandırma işlemleri kapsamındaki tüm banka alacakları hariç olmak üzere haczedilemez.(6222 s. Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun m.5)
KISMEN HACZEDİLEMEYEN ŞEYLER
İİK m.83’te, kısmen haczi caiz olan şeyler hükme bağlanmıştır. Buna göre;
Borçlunun maaş ve ücretinden borçlunun ve ailesinin geçinmeleri için gerekli olan miktar borçluya bırakılır, geri kalanı haczedilir. Maddeye göre ücret ile kastedilen; maaşlar, ödenekler ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama bağlı olmayan nafakalar (yani tarafların serbest iradesiyle kararlaştırılan iratlar), sigortalar veya emekli sandıkları tarafından tahsis edilen iratlardır. Her türlü ücret bu madde kapsamına dahildir. Yani ticaret veya serbest meslek sahibinin gelirleri de bu maddeye dahildir.
Madde devamına göre, haczolunacak miktar bu ücretlerin dörtte birinden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez. Yani yukarıda sayılan ücretlerin en az dörtte biri haczedilmek zorundadır. Bu durumda her ay ¼ oranında kesinti yapılarak haciz tamamlanabilir. Borçlunun ücretinin haczedilebilen kısmına birden çok alacaklı haciz koymuşsa, haciz tarihine göre alacaklılar sıraya konur ve sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe diğerine geçilemez.
Madde 83’e ek olarak özel kanunlarda kısmen haczedilemeyen şeyler de hükme bağlanmıştır: İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez.(4857 s. İş Kanunu m.35) Yani işçilerin ücretlerinin en fazla dörtte biri haczedilebilir. Nafaka alacağı için takip başlatılmışsa, nafaka borcunun özelliği sebebiyle öncelikle aylık nafakanın tamamının, borçlunun almakta olduğu ücretinden her ay kesilmesinden sonra ücretin geri kalan kısmının 1/4’ünün birikmiş nafaka alacağı için, diğer adi alacaklar gibi daha önce konulan hacizler sona erdikten sonra kesilmesi gerekmektedir.[15]
İlama bağlı nafakaların (mahkeme kararıyla hükmedilmiş nafakalar), tamamı haczedilemez. Lehine hükmedilen kişinin geçimi için zorunlu olan MK.'nun hükümlerine göre verilen nafakanın birikmesi halinde dahi niteliği itibariyle haczi caiz değildir.[16]
Emekli maaşları bakımından ise; emekli maaşları, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu m.93 gereğince, Sosyal Sigortalar Kurumunun alacakları ve nafaka alacakları hariç olmak üzere haczedilemez. Ancak emekli hacze açıkça muvafakat ederse, haciz yapılabilir.[17]
HACZEDİLEMEZLİK ŞİKAYETİ
Borçlunun haczedilemeyen bir malı haczedildiyse, kural olarak haczin öğrenildiği tarihten itibaren 7 gün içinde icra mahkemesine şikayet yoluna gidilir. Ancak şu hallerde şikayet için süre aranmaz:
- Devlet mallarının ve diğer kamu tüzel kişilerinin mallarının haczedilmesi,
- Borçlu için giyecek, yiyecek, yakacak ve yatacak eşya gibi çok gerekli eşyaların haczedilmesi ve borçlunun asgari yaşamını sürdüremez hale gelmesi.
Stj. Av. Deniz BAHAR
[1] ARSLAN-YILMAZ-TAŞPINAR AYVAZ, İcra ve İflas Hukuku, 267., Yargıtay 12. HD.,2011/6618E.,2011/27104K. 21.11.2011T.
[2] Yargıtay 12.HD., 2013/32782E.,2013/39098K.,9.12.2013T.
[3] ARSLAN-YILMAZ-TAŞPINAR AYVAZ, İcra ve İflas Hukuku, 269.
[4] Yargıtay 12.HD., 2013/14468E., 2013/23409K.,24.06.2013T.
[5] Yargıtay 12. HD., 2015/14802E.,2015/26441K.,02.11.2015T.
[6] Yargıtay 12. HD., 2015/22357E.,2015/32430K.,22.12.2015T.
[7] Yargıtay 12.HD., 2013/14468E., 2013/23409K., 24.06.2013T
[8] KURU, Haczi Caiz Olmayan Şeyler, 299., Kaynak; http://static.dergipark.org.tr:8080/article-download/5119/286b/33f0/imp-JA53RV87FG-0.pdf?
[9] KURU, Haczi Caiz Olmayan Şeyler, 301., Kaynak; http://static.dergipark.org.tr:8080/article-download/5119/286b/33f0/imp-JA53RV87FG-0.pdf?
[10] KURU, Haczi Caiz Olmayan Şeyler, 304-305., Kaynak; http://static.dergipark.org.tr:8080/article-download/5119/286b/33f0/imp-JA53RV87FG-0.pdf?
[11] Yargıtay 12.HD.,2008/5273E.,2008/7607K.,14.04.2008T.
[12] Yargıtay 12.HD.,2003/865E.,2003/3287K.,24.02.2003T.
[13] Yargıtay 12. HD.,2006/10254E.,2006/13575K., 22.06.2006T.
[14] Yargıtay 12.HD.,2006/10246 E.,2006/12676K.,13.06.2006T.
[15] Yargıtay 12.HD.,2010/20139E.,2011/681K.,15.2.2011T.
[16] Yargıtay 12.HD.,2002/14311E.,2002/15013K.,09.07.2002T.
[17] Yargıtay 12.HD.,2014/11804E.,2014/16976K.,11.6.2014T.